Monthly Archives: Νοέμβριος 2017

Αστρικές δομή και εξέλιξη Με τον ερχομό του 20ού αιώνα το θέμα της φύσης των «νεφελοειδών» ήταν για δεκαετίες ακόμη το αντικείμενο διαφωνιών και αντεγκλήσεων, αφού κανένας δεν γνώριζε τι ακριβώς ήσαν,  ήταν ένα από τα κύρια αντικείμενα διαφωνιών και … Συνέχεια →

Ο Νικόλαος Κοπέρνικος και το ηλιοκεντρικό του σύστημα Ο πρώτος από τους φημισμένους αστρονόμους της Αναγέννησης ήταν ο Πολωνός Νικόλαος Κοπέρνικος (1473-1543), κληρικός και αστρονόμος. Ο Κοπέρνικος θεωρούσε το γεωκεντρικό σύστημα υπερβολικά πολύπλοκο, γι’ αυτό και υποστήριζε το πιο απλό … Συνέχεια →

Η ιστορία της Αστρονομίας είναι συνυφασμένη σχεδόν με την πορεία του ανθρώπου πάνω στη Γη. Με τα πρώτα του βήματα πάνω στη Γη ο άνθρωπος έστρεψε το βλέμμα του στον έναστρο ουρανό γεμάτος δέος κι ερωτήματα. Η ανατολή και η … Συνέχεια →

Το πρόβλημα πού πρόκειται να με απασχολήσει αφορά όχι τόσο την ιστορία της επιστημονικής σκέψης, με την κύρια σημασία του όρου, όσο τις σχέσεις ανάμεσα σε μερικές βασικές επιστημονικές έννοιες — μιαν ορισμένη εικόνα του κόσμου — και σε γεγονότα … Συνέχεια →

Ο Νικόλαος Γύζης γεννήθηκε στο Σκλαβοχώρι της Τήνου, την 1η Μαρτίου 1842 και πέθανε στο Μόναχο, στις 4 Ιανουαρίου 1901 . Θεωρείται ως ένας από τους πιο σημαντικούς Έλληνες ζωγράφους του 19ου αιώνα της λεγόμενης «Σχολής του Μονάχου». Διακρίθηκε σε … Συνέχεια →

γράφει ο Χείλων Σημείωση διαχείρισης: Επειδή η Ελληνική Μυθολογία είναι δαιδαλώδης και ο μελετητής πολλές φορές «χάνεται» προσπαθώντας να συνδυάσει χαρακτήρες – γεγονότα, στο παρόν άρθρο γίνεται επιγραμματική – περιληπτική αναφορά στους Τιτάνες, προκειμένου ο αναγνώστης να κατανοήσει ευκολότερα την γενεαλογία … Συνέχεια →

Ο Σωκράτης ήταν παντρεμένος και είχε τρεις γιούς. Αυτά είναι όλα, όσα μαθαίνουμε από την Απολογία (34d) και τον Φαίδωνα (60d) του Πλάτωνα, τίποτε περισσότερο. Το ότι ο Πλάτων δεν έλαβε σχεδόν καθόλου υπόψη του τις δεδομένες με αυτό το γεγονός σκηνικές δυνατότητες και … Συνέχεια →

Γράφει ο Χρήστος Μπαρμπαγιαννίδης  Από την αρχαιότητα ακόμη, το θέμα της γλώσσας του μακεδονικού φύλου προκαλούσε έριδες και διαφωνίες. Δυσνόητη η γλώσσα τους από τους υπόλοιπους Έλληνες έμοιαζε με κάτι παράταιρο μέσα σε κείνον τον κυκεώνα των διαλέκτων των ελληνικών φύλων. … Συνέχεια →

Η ιουδαϊκή φιλοσοφία, όπως αυτή άρχισε να διαμορφώνεται στα μεταχριστιανικά χρόνια, επηρεάστηκε καθοριστικά από την ελληνική φιλοσοφία. Η ελληνική φιλοσοφία παρελήφθη στον ιουδαϊκό κόσμο διαμεσολαβημένη, πρωτίστως από τους Άραβες. Σημαντική επίδραση σε διάφορες φάσεις της ιουδαϊκής φιλοσοφίας άσκησε η πλατωνική … Συνέχεια →

Μετά τον θάνατο του Αριστοτέλη, το 323 π.Χ. το Λύκειο που ίδρυσε ο Αριστοτέλης οργανώθηκε από τον στενό του συνεργάτη Θεόφραστο σε φιλοσοφική σχολή – πιθανόν στο πρότυπο της πλατωνικής Ακαδημίας. Λίγο αργότερα, στο πέρασμα ακριβώς από τον 4° στον … Συνέχεια →

Όσο ζούσε ο Αριστοτέλης δημοσίευσε έναν περιορισμένο αριθμό έργων, κάποια από τα οποία ήταν διάλογοι που απευθύνονταν στο ευρύ κοινό και κάποια άλλα πραγματείες με επίκεντρο την πλατωνική θεωρία των Ιδεών. Από τα έργα αυτά κανένα δεν σώθηκε ολόκληρο. Έφτασαν … Συνέχεια →

Ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ιταλικής Αναγέννησης (14ος-16ος αι.) είναι η επάνοδος του πλατωνισμού στο διανοητικό προσκήνιο του δυτικού ευρωπαϊκού πολιτισμού, ύστερα από αιώνες. Η πλατωνική φιλοσοφία βρίσκεται στη βάση των σπουδαιότερων συμβολών της ιταλικής Αναγέννησης, φιλοσοφικών, επιστημονικών … Συνέχεια →

Το όνομα Εφιάλτης είναι πασίγνωστο. Είναι το όνομα του προδότη που αποκάλυψε στον Ξέρξη την ύπαρξη του κρυφού μονοπατιού Ανοπέα από το οποίο πέρασε ο Υδάρνης με μια μονάδα του περσικού στρατού που κύκλωσε τον Λεωνίδα στις Θερμοπύλες. Έχει γίνει … Συνέχεια →

Το ερέθισμα των Περσικών πολέμων (502-449 π.Χ) και η ανέλπιστη νίκη των Ελλήνων, έβγαλαν την κυρίως Ελλάδα από την πολιτισμική αφάνεια και την γεωπολιτική ανυπαρξία, στην οποία είχε βυθισθεί μετά τον Τρωικό πόλεμο. Οι συνέπειες της ήττας των Περσών σ’ αυτούς τους πολέμους … Συνέχεια →

Πρόκειται για τις αυτοτελείς εκδόσεις, σε λατινική μετάφραση, των Διαλόγων του Πλάτωνα (αυθεντικών και νόθων) και των Επιστολών, που τυπώθηκαν αρχέτυπα, δηλαδή ως το 1500, στην Ιταλία κυρίως αλλά και στο Deventer της Ολλανδίας, το Παρίσι, τη Λειψία, τη Λουβέν και τη Μαγεντία. … Συνέχεια →

Οι Άραβες του Μεσαίωνα θεωρούσαν τον Πλάτωνα (Aflāṭūn) «θεϊκό φιλόσοφο», όμως το έργο του δεν ήταν εξίσου γνωστό με του Αριστοτέλη ή των Νεοπλατωνικών και δεν γνωρίζουμε αν υπήρξε ολοκληρωμένη μετάφραση διαλόγου του. Ο αραβικός κόσμος ήρθε σε επαφή με … Συνέχεια →

Η χειρόγραφη παράδοση των έργων του Πλάτωνα (ή έργων που αποδίδονται εσφαλμένα στον Πλάτωνα) και των εξηγητών του Πλάτωνα στο Βυζάντιο: περιγραφή των βασικών κωδίκων.

Για την Ιδέα του αγαθού ο Πλάτων μιλά μόνο στην Πολιτεία. Εκεί παρουσιάζεται ως η ανώτατη ιεραρχικά Ιδέα και ως αιτία της ύπαρξης των άλλων Ιδεών. Στην τελευταία περίοδο της πλατωνικής φιλοσοφίας, στα λεγόμενα άγραφα πλατωνικά δόγματα, αντίστοιχο ρόλο επωμίζεται το … Συνέχεια →

Ο Ευθύφρων είναι άλλο ένα έργο του Πλάτωνα που εντάσσεται στην τετραλογία (Ευθύφρων, Κρίτων, Απολογία, Φαίδων) των διαλόγων που αναφέρονται στη δίκη και εκτέλεση του Σωκράτη. Τα πρόσωπα του διαλόγου είναι δύο, Ο Σωκράτης και ο Ευθύφρων που ισχυρίζονταν πως μπορούσε να … Συνέχεια →

Η Μήστρα είναι κόρη του Θεσσαλού Ερυσίχθονα, γιου ή αδελφού του βασιλιά Τριόπα. Το όνομα της κόρης αναφέρεται στον ψευτοησιόδειο Κατάλογο Γυναικών, όπου γίνεται λόγος για την ικανότητά της να αλλάζει μορφές. Η τύχη της καθορίζεται από το ήθος του πατέρα … Συνέχεια →

Ο μυθικός Ερυσίχθονας ο Θεσσαλός,  ήταν γιος του Τρίοπα και εγγονός του Θεού Ποσειδώνα. O Ερυσίχθονας ήταν εγωιστής, ασεβής, βλάσφημος, και υπερόπτης. Δεν είναι τυχαίο πως το όνομα του  σημαίνει,  αυτός που σχίζει, που προκαλεί πληγή στη γη, όπως θα … Συνέχεια →

Στους ώριμους διαλόγους του ο Πλάτων υποστηρίζει τη διάκριση του θνητού σώματος από την αθάνατη ψυχή, ενώ υιοθετεί και την ορφική ή πυθαγόρεια δοξασία της μετενσάρκωσης της ψυχής σε νέο σώμα. Στην πλατωνική φιλοσοφία οι δύο αυτές θέσεις συνδέονται οργανικά … Συνέχεια →

Το ερώτημα σχετικά με την ύπαρξη της Ψυχής καθώς και η προσπάθεια απάντησης του, ξεκινά από πολύ παλιά. Ήδη 3000 έτη π.Χ, οι Αιγύπτιοι προσπαθούν να απαντήσουν στον προβληματισμό. Στην συνέχεια έχουμε ακόμη μια πρώτη αλλά βασική προσέγγιση, μέσω των … Συνέχεια →

Στο Γυμνάσιο του Λυκείου, στην ανατολική πλευρά της πόλης των Αθηνών, ιδρύθηκε το 335 π.Χ. η σχολή του Αριστοτέλους, ο επονομαζόμενος Περίπατος. Πρόσφατες ανασκαφές οριοθέτησαν οριστικά τον χώρο και τα βασικά κτήρια της Σχολής.

Οι λέξεις «σοφός» και «φιλοσοφία» απαντώνται ήδη από τον 6ο αιώνα π.Χ. Στους επικούς ποιητές Όμηρο και Ησίοδο εμφανίζονται οι λέξεις «σοφός» και «σοφία» οι οποίες σημαίνουν απλώς ότι κάποιος είναι ικανός στην εξάσκηση ενός επαγγέλματος. Για τον Όμηρο ο … Συνέχεια →