Ζήνων ο Ελεάτης-Hegel: Διαλεκτική

  • 1. Εισαγωγικές επισημάνσεις

     Ι. Ποιος ήταν ο Ζήνων από την Ελέα; Ήταν ο κατ’ εξοχήν ταλαντούχος μαθητής του Παρμενίδη, του πρώτου στοχαστή της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας που διατύπωσε τη θεωρία του Είναι και άνοιξε τον δρόμο στην οντολογική κατανόηση του συμπαντικού κόσμου. Η μεταξύ τους φιλοσοφική προσέγγιση ήταν τόσο στενή, ώστε να μοιάζει πως υπήρξε πράξη υιοθεσίας ανάμεσά τους[1], όπως λέει εμφατικά ο Burnet, μεθ-ερμηνεύοντας τη φράση του Σοφιστή του Πλάτωνα: «τον του πατρός Παρμενίδου λόγον». Με τα επιχειρήματά του ο Ζήνων επιχείρησε να στηρίξει την οντολογία του Παρμενίδη. Τα επιχειρήματα αυτά αποτελούν ένα είδος έμμεσων αποδείξεων. Συνέχεια

Posted in Ιστορία της Φιλοσοφίας | Σχολιάστε

Πλάτων: πώς παράγεται ο φαύλος πολιτικός;

Ι. Είναι κοινός τόπος πως η φιλοσοφική έγνοια της πολιτικής σκέψης του Πλάτωνα δεν παύει να περιστρέφεται γύρω από τον αληθινό φιλόσοφο, τον οποίο διαχωρίζει ρητά από τους κίβδηλους περιφερόμενους «φιλοσόφους» –ίδιους και όμοιους με κάποιους πλανόδιους αμπελοφιλοσόφους κομματικών, διακομματικών, συντεχνιακών παρασυναγωγών του σήμερα– και συναφώς από τον φαύλο πολιτικό. Γιατί ο Πλάτων προβαίνει σε έναν τέτοιο διαχωρισμό και δεν στρέφεται προς τον έντιμο πολιτικό ως αντιστάθμισμα στον φαύλο πολιτικό; Επειδή ουδείς επαγγελματίας πολιτικός, είτε του ολιγαρχικού είτε του δημοκρατικού είτε οποιασδήποτε άλλης ιδεολογικής περιχαράκωσης, είναι έντιμος από γνωσιοοντολογική σκοπιά: α) σε επίπεδο γνώσης είναι, εν ολίγοις, αμόρφωτος άνθρωπος, μιμητής των χείριστων ιδεολογιών και εντολοδόχος εκτελεστής-εφαρμοστής αυτών των τελευταίων· β) σε επίπεδο της οντικής του ύπαρξης και ως φυσικό επακόλουθο της προαναφερθείσας αμορφωσιάς του είναιάβουλο ον, υπηρετικό υποχείριο ξένων συμφερόντων, ασυγκράτητα εξουσιομανής και ως εκ τούτου εύκολος μεταπράτης των πάτριων συμφερόντων και εδαφών για λογαριασμό αλλότριων δυνάμεων. γ) σε επίπεδο ορθοφροσύνης και σκεπτόμενης σύνεσης ενσαρκώνει το πιο παράλογο, το αδιανόητα βάρβαρο και ακόλαστο ανδρείκελο, που εντός της πατρίδας του επιδίδεται σε θεατρινίστικους καιπάντα ύποπτους λεονταρισμούς, ενώ εκτός της πατρίδας συμπεριφέρεται ως ο πιο αδίστακτος Εθνικός μειοδότης. Όλη η πλατωνική Πολιτεία βρίθει από τέτοια δείγματα ή παραδείγματα αλλά και η ιστορία της Ελλάδας, ας πούμε, από την αρχή μέχρι και σήμερα. Συνέχεια

Posted in ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ, Φιλοσοφία/ Επιστήμη | Σχολιάστε

Αριστοτέλης: πώς να σκεπτόμαστε την ἐντελέχεια;

Ι. Θα μιλήσουμε για την εντελέχεια στον Αριστοτέλη, μια από τις πιο δύσκολεςαλλά και ουσιαστικές έννοιες για την κατανόηση της αριστοτελικής φιλοσοφίας. Η εν λόγω έννοια συμπλέκεται πραγματικά με το σύνολο σχεδόν της αριστοτελικής φιλοσοφίας και αποτελεί έναν όρο με πολύτροπες σημάνσεις και υποσημάνσεις. Κάθε επομένως προσέγγισή της απαιτεί από τον έναν ή τον άλλο μελετητή της αριστοτελικής φιλοσοφίας  μια ιερή προσήλωση στο γνήσια φιλοσοφικό πνεύματης και όχι απλώς στον ρόλο της ως τεχνικού όρου· μια τέτοια δηλ. προσήλωση  στηβαθύτερη κατανόηση των εσωτερικών της σχέσεων εντός των αριστοτελικών κειμένων, ώστε μια στοιχειωδώς ευπρόσωπη ερμηνεία να μην είναι κάτι σαν επιπόλαια και επιφανειακή γνώμη ή άποψη, άκρως εγκληματική για την ουσία της φιλοσοφίας και κατ’ επέκταση για το νόημα της ζωής· απεναντίας να εισδύει στο λεχθέν, να αναστοχάζεται και να μεταστοχάζεται  δημιουργικά επί του ήδηυπαρκτού σκέπτεσθαι, με απώτερο επίτευγμα την ανάδειξη των πιο ευαγγελισμένων πτυχών του ανθρώπινου Dasein, της ανθρώπινης ύπαρξης. Συνέχεια

Posted in ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ, Φιλοσοφία/ Επιστήμη | Σχολιάστε

Ο Αριστοτέλης και η αξία της ηθικής φιλοσοφίας

Αφού εξηγήθηκαν επακριβώς όλες οι διανοητικές αρετές (φρόνηση, σύνεση, γνώμη), που καθορίζουν την κατάκτηση της ηθικής αρετής (κι όχι τη γνώση των επιστημών), ο Αριστοτέλης αναρωτιέται: «Σε τι χρησιμεύουν οι διανοητικές αυτές αρετές;» (1143b 12, 19-20).

Ξεκινώντας τη διερεύνηση διατυπώνει μια πιθανή σκέψη κάποιου που αγνοεί τα ζητήματα της φιλοσοφίας: «Η φιλοσοφική σοφία δεν πρόκειται να σκεφτεί και να εξετάσει τίποτε από αυτά που μπορούν να κάνουν ευδαίμονα έναν άνθρωπο (για το λόγο ότι δεν έχει για αντικείμενό της οποιαδήποτε μορφή γένεσης)» (1143b 12, 20-21). Συνέχεια

Posted in ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ, Φιλοσοφία/ Επιστήμη | Σχολιάστε

Η πολιτική σκέψη του Αριστοτέλη στον Διαφωτισμό

Κάθε εποχή μελετά την κλασική αρχαιότητα ανάλογα με τα δικά της δεδομένα και τα ιδιαίτερα γνωρίσματά της. Αντικείμενο τέτοιας αναστοχαστικής προσέγγισης είναι και ο χώρος της αρχαίας ελληνικής πολιτικής σκέψης. Όμως εύλογα θα διατυπώναμε την επιφύλαξη αν το περιεχόμενο της φράσης «αρχαία ελληνική πολιτική σκέψη» και στην περίπτωσή μας «αριστοτελική πολιτική σκέψη» είναι το ίδιο και εννοούμε το ίδιο ακριβώς, όταν το χρησιμοποιούμε εμείς με αυτό που επεξεργάστηκαν οι διαφωτιστές. Με άλλα λόγια «διάβασαν» τον ίδιο Αριστοτέλη που διαβάζουμε εμείς και ο καθένας μας; Γιατί έχω τη γνώμη ότι ελέγχεται η βεβαιότητα της ανάγνωσης και μελέτης των αρχαίων κειμένων άμεσα και όχι διαμεσολαβημένα από μελέτες και σχόλια για τα αρχικά κείμενα.

Συνέχεια

Posted in Ιστορία της Φιλοσοφίας | Σχολιάστε

Ο Αριστοτέλης το λογικό μέρος της ψυχής και το αδιάσπαστο της επιθυμίας με τη σκέψη

Ξεκινώντας το Ζ΄ βιβλίο από τα «Ηθικά Νικομάχεια» ο Αριστοτέλης εξηγεί ότι πρέπει να αποσαφηνιστεί περαιτέρω τόσο το ζήτημα της μεσότητας, όσο και η σημασία της τελεολογίας, καθώς κρίνει ότι οι δύο αυτές θεμελιώδεις έννοιες για τη φιλοσοφική του σκέψη δεν έχουν αναλυθεί επαρκώς: «Σε όλες […] τις έξεις για τις οποίες κάναμε λόγο[…] υπάρχει ένας στόχος, προς τον οποίο έχει στραμμένο το βλέμμα του ο κάτοχος του λόγου και, ανάλογα, τεντώνει ή χαλαρώνει τη δραστηριότητά του· υπάρχει επίσης και ένας κανόνας που ορίζει τις μεσότητες, που λέμε ότι βρίσκονται ανάμεσα στην υπερβολή και την έλλειψη, σε συμφωνία προς τον ορθό λόγο. Η διατύπωση όμως αυτή είναι, βέβαια, σωστή, δεν είναι όμως καθόλου σαφής» (1138b 1, 21-27). Συνέχεια

Posted in ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ, Φιλοσοφία/ Επιστήμη | Σχολιάστε

Ο Θουκυδίδης, ο Διόδοτος και ο ανθρωπισμός μέσα στον πολιτικό λόγο

Οι γνώσεις μας για το Διόδοτο είναι σχεδόν μηδαμινές. Ο Γεωργοπαπαδάκος παραθέτει σε υποσημείωση: «Δεν ξέρουμε τίποτε περισσότερο για το συνετό αυτόν άντρα». Το σίγουρο είναι ότι παίρνει το λόγο όταν συγκεντρώνεται η εκκλησία του Δήμου για να συζητήσει την αναθεώρηση της εξοντωτικής απόφασης εναντίον των Μυτιληναίων για την αποστασία τους. Ο Θουκυδίδηςπαρουσιάζει το λόγο του αμέσως μετά τον εμπρηστικό λόγο του Κλέωνα (που δικαίωνε την ολοκληρωτική καταστροφή των Μυτιληναίων) ως αντίβαρο επιείκειας και λογικής απέναντι στην τυφλή, ισοπεδωτική ορμή της προηγούμενης εκδικητικής απόφασης. Όμως ο λόγος του Διόδοτου είναι πολιτικός. Είναι δηλαδή προορισμένος να καταδείξει το συμφέρον της πόλης. Υπό αυτούς τους όρους κάθε συναισθηματισμός ή ανθρωπιστική διάθεση δεν μπορούν να έχουν καμία ισχύ, αφού εδώ μιλάμε για τον ξερό ωφελιμισμό της πόλης, που οφείλει να βγει κερδισμένη από τις περιστάσεις.

Συνέχεια

Posted in Αρχαία Ιστορία, ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ | Σχολιάστε

Ο Θουκυδίδης και η κατάρρευση του ολιγαρχικού πραξικοπήματος στην Αθήνα

Μετά το πραξικόπημα των ολιγαρχικών στην Αθήνα και την τελική προσχώρηση του Αλκιβιάδη στους δημοκρατικούς της Σάμου δημιουργήθηκε διπλωματική δράση χωρίς προηγούμενο. Οι Πελοποννήσιοι που ήταν στη Μίλητο, όταν έμαθαν ότι ο Αλκιβιάδης είχε πλέον επίσημα επιστρέψει στους Αθηναίους, έγιναν ακόμη πιο εχθρικοί προς τον Τισσαφέρνη, θεωρώντας ότι δε θα μπορούσε να υπάρξει πιο ξεκάθαρη απόδειξη του διπλού παιχνιδιού του σατράπη, που από τη μια έκανε τρεις συμφωνίες με τους Σπαρτιάτες και τους συμμάχους τους κι από την άλλη επέτρεπε στον συμβουλάτορά του Αλκιβιάδη να τάσσεται ανοιχτά με το μέρος των Αθηναίων. Εξάλλου, η ίδια η απροθυμία του να πληρώνει τους μισθούς – όπως είχε συμφωνήσει – αποδείκνυε τις βλέψεις του.

Συνέχεια

Posted in Αρχαία Ιστορία, ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ | Σχολιάστε

Ο Θουκυδίδης, η αποστασία της Λέσβου και η έννοια του προτεκτοράτου

Μετά το πέρας του χειμώνα που ολοκλήρωσε την τρίτη χρονιά του πελοποννησιακού πολέμου, «την εποχή που το στάρι ωρίμαζε», οι Λακεδαιμόνιοι, μαζί με τους συμμάχους τους, εκστρατεύσανε στην Αττική «κι άρχισαν να καταστρέφουν την ύπαιθρο»: «Αμέσως ύστερα από την εισβολή των Πελοποννησίων στην Αττική αποστάτησε από τους Αθηναίους η Λέσβος, εκτός από τη Μήθυμνα. Είχαν θελήσει να το κάμουν αυτό και πριν αρχίσει ο πόλεμος τούτος, οι Λακεδαιμόνιοι όμως δεν δέχτηκαν την πρότασή τους. Αλλά και τώρα ακόμη αναγκάστηκαν ν’ αποστατήσουν νωρίτερα απ’ ότι σχεδίαζαν. Γιατί περίμεναν να συντελεστεί πρώτα το κλείσιμο των λιμανιών τους με προσχώσεις, να χτιστούν τα τείχη τους και να ναυπηγηθούν καράβια, κι επίσης να τους έρθουν από τον Πόντο τοξότες και στάρι κι όσα άλλα είχαν στείλει να φέρουν από κει». (βιβλίο τρίτο, παράγραφος 2). Συνέχεια

Posted in Αρχαία Ιστορία, ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ | Σχολιάστε

Θουκυδίδης: Περικλέους Ἐπιτάφιος Λόγος

Ο Περικλέους Επιτάφιος ή Επιτάφιος του Περικλή είναι το απόσπασμα από το έργο «Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου» του αρχαίου Αθηναίου ιστορικού Θουκυδίδη στο οποίο παρατίθεται ο λόγος που ο Περικλής εκφώνησε το 430 π.Χ. για τους πρώτους νεκρούς του Πελοποννησιακού πολέμου.

«Ἀνδρῶν γὰρ ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος, καὶ οὐ στηλῶν μόνον ἐν τῇ οἰκεία σημαίνει ἐπιγραφή, ἀλλὰ καὶ ἐν τῇ μὴ προσηκούσῃ ἄγραφος μνήμη παρ’ ἑκάστω τῆς γνώμης μᾶλλον ἢ τοῦ ἔργου ἐνδιαιτᾶται.» (2. 43) Συνέχεια

Posted in Αρχαία Γραμματεία/ Γλώσσα, ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ | Σχολιάστε

Ο αυτοκράτορας Ιουλιανός

Μπήκε στην Πρωτεύουσα ο Ιουλιανός με τον Πλάτωνα και με τον Αριστοτέλη στην αμασκάλη. Μαθόντας από τον έναν πως έπρεπε ο αληθινός Βασιλέας να είναι θεϊκώτερος από κοινούς ανθρώπους, κι από τον άλλον πως φυσικιά του είναι και κάποια αγριωσύνη, βάλθηκε να πνίξη κάθε άγρια όρεξη μέσα του και νανεβάση το νου του στα σύννεφα. Καταπιάστηκε  μ’ άλλους λόγους να κάμη το θρόνο του βωμό Πλατωνικής αρετής. Πέταξε τιμές και τίτλους, αρνήθηκε ηδονές και χαρές, και παραδόθηκε στα βασιλικά του χρέη με ζήλο που θα ήτανε σταλήθεια σωκρατικός, αν δεν ήτανε δανεισμένος από βιβλία. Μαζί με τάλλα τα καλά. που αρνήθηκε ήταν και το καλοφάγι. Περιορίστηκε σε λαχανικά, και με το ν’ απόφευγε κρέατα είχε, λένε, τόσο αλαφρό το στομάχι, που μπορούσε τρία διαφορετικά γράμματα σύγκαιρα να τα υπαγορεύη! Η αλήθεια είναι πως δούλευε ακούραστα στο Παλάτι του. Ως μήτε στο Ιπποδρόμιο δεν πήγαινε παρά μιά ματιά, έτσι να φανή πως πήγε. Συνέχεια

Posted in Αρχαία Ιστορία, ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ | Σχολιάστε

Ο Επίκουρος και ο χρόνος

Όποιος ασχολείται με την επικούρεια φιλοσοφία χρειάζεται να έχει από πριν ξεκάθαρα στο μυαλό του όσα έχουν σχέση με τον χρόνο (δεῖ προσκατανοῆσαι σφοδρῶς)· γιατί η έννοια του χρόνου διαφέρει από τις έννοιες που ανάγονται στις προλήψεις· ο Επίκουρος εξετάζει τον χρόνο με βάση σαφείς, συγκεκριμένες παραστάσεις (αὐτό τό ἐνάργημα) και τις προφανείς σημασίες τους· μιλούμε για πολύν ἤ ὀλίγον χρόνον και όλοι μπορούμε να καταλάβουμε τι σημαίνει αυτό πρακτικά, χωρίς να χρησιμοποιούμε ιδιαίτερες λέξεις, φράσεις ή κάποια ειδική ορολογία, όπως κάνουν μερικοί, προκειμένου να περιγράψουν καλύτερα την έννοια (οὔτε διαλέκτους ὡς βελτίους μεταληπτέον). Είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε τους όρους που υπάρχουν ήδη και είναι γνωστοί (ταῖς ὑπαρχούσαις κατ’ αὐτοῦ χρηστέον), αφού δεν μπορούμε να συγκρίνουμε τον χρόνο με κάτι που δήθεν έχει την ίδια ουσία με αυτόν (ὡς τήν αὐτήν οὐσίαν ἔχοντος), όπως κάνουν άλλοι· ωστόσο υπάρχουν πράγματα με τα οποία μπορούμε να συνδέσουμε την έννοια του χρόνου και μπορούμε γενικώς να τον υπολογίσουμε (ἐπιλογιστέον)· ας πούμε, όλοι γνωρίζουμε τη διαδοχή της μέρας και της νύχτας, τις υποδιαιρέσεις της ημέρας ή τις αλλαγές των εποχών, οι οποίες συνδέονται σαφώς με την έννοια της διάρκειας και του «χρόνου»[1]· ο χρόνος σχετίζεται ακόμη με τα συναισθήματα και τις καταστάσεις της ψυχής (τοῖς πάθεσι καί ταῖς ἀπαθείαις) ή με την κίνηση και τη στάση (κινήσεσι καί στάσεσιν). Είναι μάλλον κοινή αντίληψη ότι ο χρόνος «κυλάει»[2], μαζί με τις λύπες ή τις χαρές μας, και όλοι καταλαβαίνουμε τι σημαίνει «μισή ώρα δρόμος» ή «ενός λεπτού σιγή». Επομένως δεν χρειάζονται πρόσθετες αποδείξεις για την ύπαρξη και την «ουσία» του χρόνου (οὐκ ἀποδείξεως προσδεῖται), αρκεί να τον αντιλαμβανόμαστε με αναλογίες και συγκεκριμένα πρακτικά παραδείγματα της καθημερινής ζωής. (Παρ. 72, 73). Συνέχεια

Posted in ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ, Φιλοσοφία/ Επιστήμη | Σχολιάστε

Ο Αριστοτέλης, το ζήτημα της απολύτου ακρατούς συμπεριφοράς και το θηριώδες

Ο Αριστοτέλης προχωρώντας το έβδομο βιβλίο από τα «Ηθικά Νικομάχεια» θέτει το ζήτημα που θα τον απασχολήσει ευθέως: «Στη συνέχεια ο λόγος μας πρέπει να αναφερθεί στο θέμα: “Μπορεί κανείς να είναι απόλυτα και καθαρά ακρατής ή μήπως δε γίνεται παρά όλοι να είναι ακρατείς μόνο ως προς ένα συγκεκριμένο πράγμα; Και αν συμβαίνει το πρώτο, τότε σε τι αναφέρεται η ακράτεια του ακρατούς ανθρώπου;”» (1147b 4, 22-24). Συνέχεια

Posted in ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ, Φιλοσοφία/ Επιστήμη | Σχολιάστε

Ο Επίκουρος για τις αισθήσεις και τα κριτήρια της αλήθειας

Ο ιστοριογράφος Διογένης Λαέρτιος (3ος αιώνας μ.Χ.)[1] παραθέτει τρεις επιστολές του Επίκουρου, στις οποίες περιέχονται με συντομία οι βασικές θέσεις και ολόκληρη η φιλοσοφία του (ἐν αἷς πᾶσαν τὴν ἑαυτοῦ φιλοσοφίαν)· επιπλέον διασώζει τις «Κύριες Δόξες» και μια επιλογή με τις σημαντικότερες απόψεις του φιλοσόφου, ώστε ο αναγνώστης να γνωρίσει τον Επίκουρο απ’ όλες τις πλευρές (πανταχόθεν καταμαθεῖν) και να ξέρει πώς να τον κρίνει (κἂν κρίνειν εἰδέναι). Συνέχεια

Posted in ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ, Φιλοσοφία/ Επιστήμη | Σχολιάστε

Οι εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου που δεν έγιναν ποτέ

Ο Μέγας Αλέξανδρος υπήρξε αναμφισβήτητα ένας πάρα πολύ φιλόδοξος ηγέτης. Το μυαλό του δεν έπαψε ποτέ να επεξεργάζεται σχέδια για εξερευνήσεις και κατακτήσεις νέων εδαφών. Όταν το 323 π.Χ πέθανε σε ηλικία 33 ετών, βρισκόταν στην Βαβυλώνα, όπου αναπαυόταν μετά την επιστροφή του από την εκστρατεία στην Ινδία. Αυτή η περίοδος ανάπαυλας όμως ήταν εντελώς προσωρινή. Ο Μακεδόνας βασιλιάς δεν σκόπευε σε καμία περίπτωση να αποσυρθεί από τις μάχες και να κυβερνήσει την αυτοκρατορία του ειρηνικά. Ποιες καινούργιες πολεμικές επιχειρήσεις είχε άραγε στο νου του λίγο πριν πεθάνει; Συνέχεια

Posted in ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ, Πολεμική Ιστορία | Σχολιάστε

Η μάχη στα Κούναξα 401 π.Χ. : Η επική ελληνική νίκη – Η κάθοδος των Μυρίων

ΣΗΜ:Η Κύρου Ανάβασις είναι ένα πολύ σημαντικό ιστορικό σύγγραμμα του Έλληνα ιστορικού, στρατιωτικού, και φιλοσόφου Ξενοφώντα που περιγράφει τη συμμετοχή σώματος 13.000 Ελλήνων μισθοφόρων αναμεσα στους οποίους 700 Σπαρτιάτες (των Μυρίων), από την στιγμή που εντάχθηκαν στον στρατό του Κύρου και συμμετείχαν στην εκστρατεία εκείνου κατά του αδελφού του Αρταξέρξη και ειδικότερα στη μάχη στα Κούναξα το 401 π.Χ.. Μετά τον θάνατο του Κύρου ακολούθησε η περιπετειώδης επιστροφή τους από την Μικρά Ασία προς την θάλασσα, η λεγόμενη «κάθοδος των μυρίων..». Ο Ξενοφών ήταν ο διοικητής αυτής της στρατιωτικής μονάδας. Συνέχεια

Posted in ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ, Πολεμική Ιστορία | Σχολιάστε

Τι τρώγαν οι αρχαίοι;

Banquet, Athens, Greece, drawing, Greek civilization, 5th century BC.

Τι τρώγαν οι Αρχαίοι; Εξαρτάται. Σε ποια εποχή, σε ποια πόλη, σε ποια κοινωνική τάξη και από ποιον συγγραφέα έχουμε τις πληροφορίες. Ο σίτος ήταν από τις κυριότερες τροφές. Όταν σπάνιζε το ψωμί ήταν διατιμημένο και μάλιστα η πολιτεία το μοίραζε με το δελτίο. Σημειωτέον ότι και οι δούλοι είχαν το ίδιο δικαίωμα συμμετοχής στην διανομή των δημητριακών στα οποία περιλαμβάνονταν και το κριθάρι. Άλλωστε το ψωμί ήταν βασικά από μείγμα σιταριού και κριθαριού. Συνέχεια

Posted in Αρχαία Ιστορία, ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ | Σχολιάστε

H Επικούρεια φιλία

[…] Σε γενικές γραμμές θα μπορούσαμε να πούμε πως όλες οι φιλοσοφικές σχολές του αρχαίου κόσμου εμφανίζονται σαν ομάδες φίλων. Παρ’ όλα αυτά, ορισμένα χαρακτηριστικά διακρίνουν τους Επικούρειους «φίλους» από τους προγενέστερούς τους στην Αθήνα ή στην Ιταλία· κι είναι αυτά ακριβώς τα χαρακτηριστικά που αποκαλύπτουν τις αλλαγές που η πίεση των συνθηκών είχε επιφέρει στη σκέψη και στους τρόπους, στο τέλος του τέταρτου αιώνα. […] Συνέχεια

Posted in ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ, Φιλοσοφία/ Επιστήμη | Σχολιάστε

Φραντς Κάφκα: Ο δημιουργός της «Δίκης» και το σκοτεινό καφκικό του σύμπαν

Η περίπτωση Φραντς Κάφκα (3 Ιουλίου 1883- 3 Ιουνίου 1924) έμελλε να αποτελέσει ορόσημο για τη λογοτεχνία του εικοστού αιώνα, αφού η ιδιομορφία της υπήρξε -και εξακολουθεί να είναι- μοναδική και ανεπανάληπτη, εξερευνώντας τα μέχρι τότε ανεξακρίβωτα όρια του παραλόγου. Συνέχεια

Posted in Ιστορία της Λογοτεχνίας | Σχολιάστε

Ο Επικούρειος Άνθρωπος

 

Συνέχεια

Posted in ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ, Φιλοσοφία/ Επιστήμη | Σχολιάστε

O Επίκουρος κι η εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας

Ο Επίκουρος, στην Επιστολή προς τον Ηρόδοτο, αναφέρει τις τρεις κύριες αιτίες όπου βασίστηκε η ανθρωπότητα για να προοδεύσει δημιουργώντας τον ανθρώπινο πολιτισμό.

Οι κοινωνίες δεν προέκυψαν εκ του μηδενός, ούτε είναι δημιουργήματα κάποιων θεών, αλλά προήλθαν μέσα από μια φυσική εξελεγκτική διαδικασία. Αφού προσπάθησε αρχικά να αφαιρέσει τους μύθους που επικρατούσαν μέχρι τότε σχετικά με την ανθρώπινη ύπαρξη, την επαναφέρει σε μια φυσική διάσταση, λέγοντας ότι τα διάφορα όντα, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου, έχουν την προέλευσή τους από τον κόσμο όπου κατοικούν και όχι έξω από αυτόν. Συνέχεια

Posted in ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ, Φιλοσοφία/ Επιστήμη | Σχολιάστε

Ηράκλειτος, ο φιλόσοφος του αιώνιου γίγνεσθαι

«Δεν μπορείς να μπεις στο ίδιο ποτάμι για δεύτερη φορά», έλεγε ο Ηράκλειτος αποκαλύπτοντας το αρχιμήδειο σημείο της σκέψης του: τη ροή των πάντων και τη συνεχή αλλαγή.

Σκοτεινός και μυστηριώδης, ο τελευταίος και κορυφαίος προσωκρατικός αγωνίστηκε με πάθος και ψυχή να αποκαλύψει τους γρίφους της Φύσης και να απαλλάξει τα φυσικά φαινόμενα από τις δεισιδαιμονίες και τις προλήψεις της εποχής του. Συνέχεια

Posted in ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ, Φιλοσοφία/ Επιστήμη | Σχολιάστε

Τζον Λοκ – Ο “θεωρητικός του εμπειρισμού”

O Τζον Λοκ (Jonh Locke – 29 Αυγούστου 1632 – 28 Οκτωβρίου 1704) γεννήθηκε στην Αγγλία, στο χωριό Ρίνγκτον της κομητείας του Μπρίστολ. 0 πατέρας του ήταν δικηγόρος, πουριτανός και οπαδός των κοινοβουλευτικών αντιλήψεων, 0 ίδιος σπούδασε ιατρική, ανατομία και φυσική ιστορία στη σχολή Γουεστμίνστερ στο Λονδίνο. Συνέχεια

Posted in Ιστορία της Φιλοσοφίας | Σχολιάστε

Τα άτομα και το κενό. Από τον Ηρόδοτο στον Πτολεμαίο

Render of molecule

Γύρω στο 454 π.Χ., ο Έλληνας ιστορικός Ηρόδοτος (περ. 485- 425 π.Χ.) επισκέφθηκε την Αίγυπτο. Όπως όλοι μας, έμεινε άναυδος από τις πυραμίδες, και από τα γιγαντιαία αγάλματα -ύψους 20 μέτρων- στις Θήβες, λίγο πιο πέρα στον Νείλο. Δεν μπορούσε να πιστέψει πόσο παλιά ήταν τούτα τα αρχιτεκτονήματα. Η δόξα της Αιγύπτου είχε παρέλθει και ήδη προ πολλού είχε αρχίσει η ακμή των Περσών. Συνέχεια

Posted in ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ, Φιλοσοφία/ Επιστήμη | Σχολιάστε

Τζέιμς Ντέιβιντσον – Το αντίτιμο της εταίρας κι η ανταλλαγή δώρων στην Αρχαία Ελλάδα

Αν και ο κόσμος της Αφροδίτης μοιάζει κάπως σκοτεινός και μυστηριώδης, μέσα στο σκοτάδι αυτό μπορούμε να διακρίνουμε κάποια επαναλαμβανόμενα θέματα. Ένα από τα πιο σημαντικά εξ αυτών είναι η απόπειρα να χαράξουμε μια σαφή διάκριση ανάμεσα σε δύο είδη ερωτικής συνομιλίας: τη ρομαντική στρατηγική του κόρτε, του φλερτ και της αποπλάνησης και την πιο άμεση προσέγγιση της αγοραπωλησίας του σεξ. Συνέχεια

Posted in Αρχαία Ιστορία, ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ | Σχολιάστε